انواع
آزمایش های بتن
اجرای
سازه های بتنی و بتن ریزی برای تامین کیفیت مورد نیاز بر مبنای تامین مشخصات و
دوام مورد نیاز ، می بایست در مراحل مختلف مورد آزمایش قرار گیرد. آزمایش های بتن
را می توان به دو نوع آزمایش بر روی بتن تازه و آزمایش بر روی بتن سخت شده تقسیم
بتنی نمود.
در
متن زیر به شرح کامل انواع آزمایش های بتن پرداخته می شود.
بررسی و تأمین کیفیت برای همه محصولات تولیدی
به دو صورت انجام میشود.
1-
تضمین کیفیت (QA)
2-
کنترل کیفیت (QC)
تضمین
کیفیت همواره قبل از تولید محصول و یا همزمان با تولید انجام می شود.
نحوه
انجام عملیات تضمین کیفیت هر محصول اعم از اجزاء بتن یا خود بتن و یا قطعه بتنی و
سازه در برگیرنده موارد زیر است و همواره کنترل کیفیت مواد اولیه یا اجزاء هر
محصول، تضمین کیفیت آن محصول خواهد بود.
- آزمایش های کنترل کیفی مواد اولیه مصرفی
- آموزش نیروهای انسانی
- کنترل کیفیت نیروهای انسانی
- ایجاد سازمان و مدیریت مناسب برای تولید
- ایجاد مدیریت کیفیت مناسب برای تولید
- کنترل وسائل و دستگاه ها وکالیبره کردن
وسائل اندازه گیری
- کنترل روش های تولید
- توجه به دستورالعمل ها، آیین نامه ها،
مشخصات فنی و ضوابط موجود اجرایی
مزایای
تضمین کیفیت را می توان به صورت ذیل برشمرد.
- کاهش احتمال مردود شدن محصول
-
اقتصادی تر شدن تولید محصولی با کیفیت مناسب
-
کاهش تعداد نمونه برداری جهت کنترل کیفی
-
افزایش اطمینان به محصول تولید شده
-
کاهش هزینه های کنترل کیفیت محصول
-
کاهش زمان کنترل کیفی
- حفظ
منابع طبیعی و مواد اولیه و کاهش افت و ریز
-
کاهش آلودگی محیط زیست
-
استفاده بهینه از نیروی انسانی و وسائل
کنترل
کیفیت همواره پس از تولید هر محصول انجام می شود.
نحوه
اجرای کنترل کیفیت دارای مراحل زیر است.
- نمونه برداری از محصول تولید شده
نهایی با تواتر پیش بینی شده با استفاده از روش های استاندارد
- آزمایش بر روی محصول نهایی
- مقایسه نتایج حاصله با ویژگی های
استاندارد یا مطلوب
- قضاوت در مورد محصول تولید شده نهایی
(رد یا قبول هر مجموعه که نمونه برداری از آن انجام شده است)
مزایا
و معایب کنترل کیفی عبارت است از:
-
ایجاد اطمینان نسبی در مورد کیفیت تولید با توجه به علم آمار و احتمال
-
نیاز به نمونه گیری های متعدد و افزایش آن برای دستیابی به اطمینان بیشتر
- صرف
هزینه قابل توجه برای نمونه گیری و آزمایش
- صرف
وقت قابل توجه برای کنترل و قضاوت در مورد محصول تولید شده نهایی
تضمین
کیفیت بتن به عنوان یک محصول خاص عبارت است از:
- کنترل کیفی اجزای بتن (سیمان، سنگدانه، آب،
افزودنی و الیاف) پس از تهیه یا تولید
- کنترل نحوه انبار کردن اجزای بتن در کارگاه
- کنترل کیفی اجزای بتن پس از انبار کردن
طولانی یا غلط
- کنترل کارآیی، مهارت و دانش پرسنل دست
اندرکار تولید بتن
- کنترل کیفی وسائل و دستگاه های تولید و حمل
بتن
- کالیبره کردن باسکول ها و سیستم های سنجش
وزنی یا حجمی اجزای بتن
- کنترل مقادیر و نسبت های بتن در هنگام ساخت
- کنترل رطوبت سنگدانه ها و نسبت آب به سیمان
- کنترل دستگاه های مخلوط کننده، روش و مدت
اختلاط
- کنترل روش حمل و تخلیه بتن و کنترل دما
- کنترل و تضمین کیفیت قطعه بتنی یا سازه
کنترل
و تضمین کیفیت قطعه بتنی یا سازه شامل مراحل زیر است که در این جا بتن یکی از
اجزاء تلقی می شود.
-کنترل کیفی قالب و قالب بندی
- کنترل کیفی میلگرد و میلگردگذاری
-کنترل کیفی بتن ریخته شده و سخت شده در قالب
-کنترل بکارگیری روش های استاندارد و آیین
نامه ها در مراحل اجرایی
- آزمایش روی قطعه یا سازه بتنی (روش بارگذاری
یا تحلیلی)
کنترل
کیفی بتن به عنوان محصول تولیدی در دو مرحله انجام میشود.
مرحله 1- کنترل کیفی بتن تازه (خمیری)
مرحله 2- کنترل کیفی بتن سخت شده
مرحله
1- آزمایش های کنترل بتن تازه
کنترل
کارآیی جهت کنترل سریع نسبت آب
به سیمان با فرض صحت مصرف اجزاء بتن بجز آب
کنترل
درصد هوا جهت کنترل مقدار
حباب هوای ایجاد شده در بتن حبابدار و کنترل یکنواختی اختلاط
کنترل وزن مخصوص جهت کنترل صحت ساخت بتن به ویژه در بتنهای سبک
و سنگین و کنترل یکنواختی اختلاط و مقدار هوا
کنترل
دما جهت مقایسه با حداقل و حداکثر
مجاز مشخصات فنی
کنترل زمان گیرش جهت بررسی زمان گیرش در پروژههای خاص مانند
قالب لغزنده، پیش ساختگی، هوای گرم و بتن پاشی
تجزیه بتن تازه جهت تعیین مقادیر آب، سیمان و سنگدانهها
و نسبت تقریبی آب به سیمان و کنترل یکنواختی اختلاط
کنترل
آب انداختن جهت بررسی وضعیت مقدار آب
انداختن و سرعت آن
تغییر
حجم بتن تازه جهت بررسی جمعشدگی بتن در سنین
و ساعات اولیه
مرحله
2- آزمایش های کنترل بتن سخت شده
-
مقاومت فشاری، کششی و
خمشی
-
خشک شدگی و جمعشدگی
بتن سخت شده
-
مدول الاستیسیته
استاتیکی و نسبت پواسون
-
آزمایش اولتراسونیک
جهت تعیین سرعت پالس در بتن و تعیین مدل الاستیسیته دینامیکی
-
تعیین چگالی و جذب آب
و تخلخل
-
تعیین عیار سیمان بتن
سخت شده
-
تعیین وضعیت
میکروسکپی سیستم حباب های هوا
-
مقاومت بتن در برابر
یخبندان و آب شدن سریع
-
مقاومت در برابر سایش
-
تهیه مغزه و تعیین
مقاومت آن
-
تعیین مقاومت در
برابر بیرون کشیدن
-
چکش اشمیت و تعیین
عدد برجهندگی
-
آزمایش بتن با اشعه
گاما
-
تعیین یون کلر بتن
-
مقاومت بتن در برابر
یون کلر با شاخص الکتریکی
-
مقاومت الکتریکی بتن
-
آزمایش جذب آب حجمی
-
آزمایش جذب آب سطحی
-
آزمایش جذب آب موئینه
-
تعیین نفوذپذیری تحت
فشار آب
-
تعیین نفوذپذیری تحت
فشار هوا
-
آزمایش های خزش و خستگی
بتن
· تعیین
مقاومت فشاری بتن
جهت
تعیین مقاومت فشاری بتن مراحل زیر انجام میگیرد.
-
کنترل بتن از نظر
انطباق با مقاومت مشخصه (نمونههای عمل آمده در آزمایشگاه) طبق استاندارد ASTM C192 , C39
-
کنترل بتن از نظر
یکنواختی اختلاط طبق استاندارد ASTM C94 (مربوط به بتن آماده)
-
کنترل عملآوری (تهیه
نمونههای عملآمده در کارگاه) ASTM C31 , C39
-
کنترل مقاومت بتن در
زمان های مختلف در شرایط عملآوری کارگاهی (نمونه آگاهی) برای قالببرداری و عملآوری
-
کنترل مقاومت مغزههای
بتن سخت شده قطعات سازه طبق استاندارد ASTM C42
·
نمونه برداری از بتن
تازه
-
طبق استاندارد ASTM C172 و
489 ایران
-
تهیه و عمل آوری
نمونههای آزمایشی بتن در آزمایشگاه طبق استاندارد ASTM C192 و
581 ایران
· نکات
مربوط به نمونهبرداری از بتن تازه
در نمونهبرداری از بتن تازه نکات ذیل را باید
رعایت نمود.
-
بین اولین و آخرین
بخش نمونه اخذ شده نباید بیش از 15 دقیقه فاصله زمانی وجود داشته باشد.
-
بخشهای نمونه اخذ
شده باید به کمک یک بیل یا بیلچه مجدداً
به خوبی مخلوط شود تا یکنواختی در حداقل مدت زمان ممکن حاصل گردد.
-
آزمایش های تعیین
اسلامپ و هوای بتن یا هر دو آن ها را باید ظرف مدت 5 دقیقه پس از تهیه آخرین بخش
بتن آغاز کرد.
-
قالبگیری از آزمونههای
مقاومتی باید ظرف مدت 15 دقیقه پس از تهیه نمونه مخلوط شده، آغاز شود و سریعاً
ادامه یابد (طبق دستور تهیه قالب).
-
آزمونه باید در برابر
باد، آفتاب و سایر عوامل تبخیر سریع و نیز از نزدیکی با مواد مضر و عوامل آسیب
رسان محافظت شود.
-
حداقل اندازه نمونه
برای آزمایش های مقاومت 25 لیتر است (حداقل 5 برابر حجم آزمونهها) نمونههای
کوچکتر برای انجام آزمایش های روانی ودرصد هوا مجاز تلقی میشوند.
-
تهیه نمونه از مخلوط
کنهای ثابت (به جز بتونیرها) با مخلوط نمودن 2 بخش یا بیشتر از نمونههای اخذ شده
در فواصل منظم زمانی در هنگام تخلیه بخشهای میانی مخلوط بتن انجام میشود. هرگز
نباید از قسمت های اول و آخر مخلوط نمونه گرفته شود. نمونه اخذ شده باید از تمام
سطح جریان مخلوط گرفته شود و نباید جدا شدگی در جریان بوجود آید.
-
تهیه نمونه از
بتونیرها با اخذ حداقل 5 بخش از بتن تخلیه شده از بتونیر و اختلاط آن ها انجام میشود.
بتن تخلیه شده نباید در معرض تبخیر شدید یا جذب آب توسط سطح جاذب باشد.
-
تهیه نمونه از تراک
میکسر با مخلوط نمودن 2 بخش یا بیشتر از نمونههای اخذ شده در فواصل منظم زمانی در
هنگام تخلیه بخشهای میانی انجام میشود. باید از قسمت های اول و آخر تراک نمونه
گرفته شود و نباید قبل از اختلاط کامل آب یا افزودنی مورد نظر نمونهگیری شود.
توصیه میشود بخشهای این نمونه از تخلیه
،
،
و
تهیه
شود. در انجام آزمایش روانی میتوان پس از تخلیه 3/0 مترمکعب بتن از تراک میکسر
نمونهگیری را انجام داد.
· کنترل
بتن جهت انطباق با مقاومت مشخصه (نمونه کنترلی، نمونه آزمایشی، نمونه عمل آمده در
آزمایشگاه)
جهت کنترل کیفیت مقاومت فشاری بتن مخلوط شده
قبل از ریختن در قطعه اصلی بایستی موارد ذیل را در نظر گرفت.
1- ضوابط نمونهبرداری و آزمایش
-
نمونهگیری باید
بصورت تصادفی (عدم نمونهگیری عمدی از بتن سفتتر یا شلتر یا دارای وضعیت خاص در
زمان خاص) باشد تا مبانی آماری پذیرش بتن مخدوش نگردد و قضاوت صحیح میسر باشد.
-
برداشتن نمونه از
آخرین محل قبل از ریختن در قطعه برداشت شود.
-
به هیچ وجه بتنهایی
که در قالب قطعه ریخته شدهاند مجدداً برداشت نشوند.
-
هر نوبت نمونهگیری
شامل حداقل دو آزمونه برای سن مقاومت مشخصه (28 روز) میباشد که در صورت نیاز به
تعیین مقاومت بتن در سن دیگر میتوان تعداد آزمونه را افزایش داد.
-
با توجه به نکات
مندرج در تفسیر جدید آیین نامه بتن ایران بهتر است یک آزمونه اضافی برای قضاوت در
زمانی که اختلاف زیادی بتن دو آزمونه وجود دارد تهیه شود. این آزمونه همان آزمونه
شاهد که اخذ آن در کارگاه ها رایج است نمیباشد.
-
تهیه آزمونههای شاهد
در آیین نامه خاصی پیشبینی نشده است اما رویه رایج در ایران است و تهیه و آزمایش
آن مانعی ندارد.
-
در هر روز برای هر
نوع بتن حداقل یک نوبت نمونهبرداری لازم است.
-
حداقل 6 نوبت نمونهبرداری
از یک سازه برای یک رده بتن الزامی است (درACI پنج نوبت).
-
در ACI
برای سازه های معمول ساختمانی اخذ یک نوبت نمونه به ازاء هر 110 مترمکعب بتن یا هر
460 مترمربع سطح دال و دیوار ضروری است اما برای بسیاری از سازههای خاص (بجز بتن
حجیم و سد) به ازاء هر 75 مترمکعب یک نوبت نمونهبرداری لازم است. در قالب لغزنده
حداقل یک نوبت نمونهبرداری در هر 8 ساعت کار روزانه ضروری است.
-
در آبا در صورتی که
حجم هر نوبت اختلاط بیشتر از یک متر مکعب باشد برای دال و دیوار از هر 30 متر مکعب
بتن یا هر 150 متر مربع سطح یک نوبت نمونهبرداری ضروری است. هم چنین در آبا برای
تیر و کلاف (در صورت ریختن قطعات بصورت جدا از هم) به ازاء هر 100 متر طول و برای
ستون ها به ازاء هر 50 متر طول یک نوبت نمونهبرداری پیشبینی شده است . در تفسیر
جدید برای قطعاتی مانند شالوده هایی با حجم زیاد، یک نمونهبرداری از هر 60 متر
مکعب بتن توصیه شده است (به ویژه هر نوبت اختلاط بیش از 2 مترم مکعب).
-
در آبا گفته شده است
که اگر حجم هر نوبت اختلاط کمتر از یک متر مکعب بتن باشد میتوان مقادیر فوق را به
همان نسبت کاهش داد یعنی تعداد دفعات نمونهبرداری بیشتر میشود. مسلماً اگر به
تشخیص دستگاه نظارت، کنترل کیفی مطلوبی در ساخت بتن دیده نشود و یکنواختی خوبی حاصل
نگردد، میتوان از این اختیار استفاده نمود.
-
طبق روال پیش بینی
شده در تفسیر جدید آبا می توان گفت اگر حجم هر نوبت اختلاط بیش از 3 متر مکعب باشد
(مانند تراک میکسر) میتوان مقادیر فوق را سه برابر نمود (از هر 90 متر مکعب بتن
دال و دیوار و 450 متر مربع سطح ، 300 متر تیر و کلاف و 150 متر ستون).
-
طبق تفسیر جدید آبا
توصیه شده است نوبتهای نمونهبرداری در سازه بین طبقات مختلف و اعضاء مختلف توزیع
گردد.
-
در محاسبه سطح دال و
دیوار فقط یک وجه آن در نظر گرفته میشود.
-
طبق آبا اگر حجم بتنی
در یک کارگاه از 30 متر مکعب کمتر باشد دستگاه نظارت به تشخیص خود در صورت رضایت
میتواند برای بخش بدون کیفیت بتن (با توجه به سابقه مصرف بتن آماده یا طرح مخلوط
خاص در سایر پروژهها) از نمونهبرداری و آزمایش مقاومت صرفنظر کند. مسلماً ناظر
باید شواهد و قرائنی را دال به رضایت بخش بودن بتن دردست داشته باشد و به هرحال
مسئولیت عدم نمونهبرداری به عهده ناظر خواهد بود (در ACI برابر 38 متر مکعب).
-
نتیجه هر نوبت نمونهبرداری
میانگین نتیجه دو آزمونه در یک سن (مانند سن 28 روزه) میباشد.
-
آزمونههای استاندارد
استوانههایی به قطر 150 میلیمتر و ارتفاع 300 میلیمتر است. در تفسیر آبا در
صورتی که نمونه مکعبی تهیه شود، این نمونه میتواند به استوانه استاندارد تبدیل
شود. نحوه تبدیل در جدول زیر مشاهده میشود. هم چنین در آبا مکعب 150 میلیمتری و
200 میلیمتری یکسان فرض شده است و در صورت تهیه استوانه به قطر 100 میلیمتر و
ارتفاع 200 میلیمتر ضریب تبدیل آن به استوانه استاندارد98/0خواهد بود.
جدول
1: تبدیل مقاومت مکعبی 150 میلیمتری به استوانه
استاندارد و بالعکس
مقاومت
فشاری مکعبی MPa
|
≥ 25
|
30
|
35
|
40
|
45
|
50
|
55
|
ضریب
تبدیل استوانه به مکعب
|
25/1
|
20/1
|
17/1
|
14/1
|
13/1
|
11/1
|
1/1
|
مقاومت
فشاری استوانه ای استاندارد MPa
|
با
توجه به ضریب ≥
20
|
25
|
30
|
35
|
40
|
45
|
50
|
ضریب
تبدیل مکعب به استوانه
|
8/0
|
833/0
|
857/0
|
875/0
|
888/0
|
9/0
|
91/0
|
-
در برخی آیین نامه ها
و مشخصات ممکنست نحوه تبدیل مقاومت مکعبی به استوانه ای متفاوت میباشد که در آبا
معتبر تلقی نمیشود.
-
طبق تفسیر جدید آبا
اگر اختلاف مقاومت دو آزمونه بیشتراز 5 درصد میانگین آن دو باشد نتیجه آزمونه سوم
قاضی خواهد بود در این صورت نتیجه پرت حذف میشود و دو نتیجه دیگر میانگینگیری میشوند.
-
طبق تفسیر جدید آبا
اگر مشخص شود ایرادی در مراحل نمونهگیری تا آزمایش وجود دارد، نتیجه آزمونه
مربوطه قابل استناد و میانگین گیری نمیباشد.
-
اگر خطاهای عدهای در
تهیه نمونه قالبگیری و تراکم، نگهداری و محافظت، مراقبت، حمل، عملآوری و یا در انجام آزمایش تعیین
مقاومت بتن وجود داشته باشد، نتیجه آن نوبت نمونهبرداری در مرحله پذیرش نادیده
گرفته میشود و از لیست نتایج حذف میگردد. در
غیر اینصورت از نتیجه هیچیک از آزمونه ها نمیتوان صرف نظر کرد.
-
عدم یکنواختی بتن تازه،
عدم تراکم صحیح و کامل، نگهداری بتن در محیطی با دمای کمتر یا بیشتر از محدوده
استاندارد به ویژه در روز اول، فراهم ننمودن پوشش مانع تبخیر آب، قراردادن نمونه
درزیر آفتاب یا در برابر باد، وجود شوکهای حرارتی و رطوبتی، اعمال ضربه در خروج
از نمونه از قالب و در حمل و نقل به ویژه در روز اول، عملآوری غیر استاندارد از
نظر رطوبتی و دما، انجام آزمایش فشاری برروی آزمونههای ناصاف و غیرگونیا یا لب
پریده و بدون بکارگیری پوشش مناسب در سطح نمونه استوانه ای ، طبق تفسیر جدید آبا
دلیلی قابل قبول برای صرف نظر نمودن از نتایج نمونهبرداری خواهد بود. بدیهی است
در غیراین صورت از نتیجه نمونهها
نمی توان صرف نظر کرد.
· ضوابط
پذیرش بتن نمونههای آزمایشی (عملآمده در آزمایشگاه)
-
نتایج نمونه ها باید
طبق تاریخ و ساعت اخذ آن ها فهرست گردد.
-
وقتی بتن منطبق بر
رده و قابل قبول تلقی میشود که هر دو شرایط زیر برقرار باشد.
طبق ACI (برای هر سه نمونه
متوالی) :
و 
در غیراین صورت بتن کم مقاومت تلقی میشود و
مشمول بررسی بتن کم مقاومت خواهد بود که شکل و محتوای آن با آبا تقریباً یکسان
است.
-
در آبا وقتی بتن
منطبق بر رده و قابل قبول تلقی میشود که یکی از دو شرایط زیر برآورد شود;
الف - نتیجه مقاومت هیچ یک از سه نمونه
متوالی کمتر از مقاومت مشخصه نباشد
(مقاومت همه آن ها مساوی یا بیشتراز
مقاومت مشخصه باشد).
ب ـ شرایط دو گانه زیر برآورده شود:


-
بتن غیر قابل قبول
خواهد بود اگر یکی از دو شرایط زیر برقرار باشد:
و

-
اگر بتن منطبق بررده
نباشد اما طبق شرایط فوق نیز غیر قابل قبول تلقی نگردد میتوان به تشخیص طراح،
بدون بررسی بیشتر، آن را از نظر سازهای قابل قبول تلقی نمود. مسلماً طراح به درجه
اهمیت مقاومت فشاری بتن در منطقه مورد نظر و نحوه اعمال ضرایب ایمنی در تحلیل و
طراحی توجه خواهد کرد. به هرحال طراح میتواند بتن را از نظر سازهای بدون بررسی
بیشتر قبول ننماید. در این صورت باید بررسی بتن با مقاومت کم در دستور کار قرار
گیرد.
-
در صورتی که بتن از
نظر انطباق با رده قبول نشود ولی از نظر تأمین مقاومت سازهای پذیرفته گردد
کارفرما و مسئول نظارت میتوانند طبق دستورالعمل موجود، پیمانکار را جریمه کنند زیرا
پیمانکار ضوابط موجود در مشخصات را رعایت نکرده است.
· کنترل
بتن از نظر یکنواختی اختلاط (به ویژه برای بتن آماده)
جهت بررسی ناهمگنی یا یکنواختی یک بتن مخلوط
شده بدلیل نقص دستگاه مخلوط کن یا مدت و نحوه اختلاط و پس از حمل و یا حتی بتنهای
تخلیه شده در قالب بایستی موارد ذیل را در نظر گرفت.
-
در گام اول بررسی
چشمی انجام میشود و اگر یکنواختی دیده شود معمولاً آزمایش انجام نمیشود.
-
در صورت وجود شک،
لازم است پس از تخلیه 15 درصد بتن از مخلوط کن یا تراک میکسر یک نمونه تهیه گردد و
پس از تخلیه 85 درصد از بتن با فاصله کمتر از 15 دقیقه نمونه دیگری تهیه شود.
انجام آزمایش های اسلامپ، وزن مخصوص، دانهبندی سنگدانهها، درصد حباب هوا و مقاومت فشاری بالا برای تعیین یکنواختی بتن
ضروری است.
-
نتایج آزمایش های
انجام شده برروی دو نمونه (هر نمونه باید حداقل سه آزمونه استوانه ای در سن مورد
نظر داشته باشد) نباید اختلافی بیش از حد مجاز جدول زیر داشته باشد.
جدول
2
آزمایش
|
حداکثر
اختلاف مجاز دونمونه
|
وزن
مخصوص بتن تازه کاملاً متراکم
|
16 kg/m3
|
درصد
هوای بتن
|
1
درصد
|
اسلامپ
برای اسلامپ 100 میلی متر و کمتر
|
25
میلیمتر
|
اسلامپ
برای اسلامپ بیشتر از 100 میلیمتر
|
38
میلیمتر
|
درصد
مانده روی الک شماره 4
|
6
درصد
|
مقاومت
فشاری 7 روزه
|
5/7 درصد
|
· کنترل
عملآوری بتن
جهت بررسی و قضاوت در مورد نحوه و مدت عملآوری
رطوبتی (مراقبت)، عملآوری حرارتی (پروراندن) و عملآوری حفاظتی (محافظت) در صورت
بروز شک در صحت نحوه عملآوری و کفایت مدت آن بایستی موارد ذیل را در نظر گرفت.
-
نمونهای متشکل از
چند آزمونه باید تهیه شود و در شرایط کارگاهی از نظر عملآوری و دقیقاً شبیه قطعات
اصلی سازه، نگهداری گردد. در همان زمان باید نمونهای نیز از همان بتن تهیه و در
شرایط عملآوری آزمایشگاهی نگهداری شود.
-
پس از گذشت 28 روز
(سن مقاومت مشخصه)، نتیجه میانگین هر کدام از دو نوع نمونه که در شرایط متفاوتی
عملآوری شدهاند، بدست میآید.
-
در صورتی عملآوری
قابل قبول تلقی میشود که یکی از دو شرایط زیر برقرار باشد:
و 
-
مقاومت فشاری عملآوری شده در شرایط کارگاهی،
مقاومت فشاری نمونههای عمل آمده در آزمایشگاه و
مقاومت مشخصه فشار بتن هستند.
-
در صورتی که هیچ یک
از این شرایط برآورده نشود روش عملآوری (نحوه و مدت) قابل قبول نیست و باید
اقداماتی برای بهبود انجام گیرد. لازم به ذکر است که 15 درصد کاهش مقاومت در
کارگاه پذیرفته شده است.
· کنترل
مقاومت بتن در زمآن های مورد نظر در شرایط عملآوری واقعی کارگاهی (نمونهآگاهی)
جهت بررسی و آگاهی یافتن از کیفیت بتن در
موعدهای خاص برای باز کردن قالب زیرین یا برداشتن پایه اطمینان، حمل و نقل قطعات
پیش ساخته، مقاومت موجود در طی عملآوری در زمان های مختلف به ویژه برای قطعات پیش
ساخته و غیره بایستی موارد ذیل را در نظر گرفت.
-
نمونهای از بتن
(شامل حداقل 2 آزمایش برای یک سن) تهیه شود و در شرایط عملآوری واقعی کارگاهی
نگهداری میگردد و در سن مورد نظر مقاومت آن تعیین شود. در این حالت نیاز به
مقایسه با مقاومت نمونههای عمل آمده در آزمایشگاه وجود ندارد.
-
در صورتی که مقاومت
موجود به میزان مورد نظر و دلخواه رسیده باشد میتوان قالببرداری را به انجام
رسانید یا قطعات پیش ساخته را جابجا کرد و یا نوع و مدت عملآوری تسریع شده را
مشخص کرد.